Mô hình nông dân làm giàu từ mướp xơ
Trồng trọt còn là lĩnh vực mang tính đặc thù, bởi đây là lĩnh vực trải dài trên một không gian rộng lớn, có yếu tố mùa vụ, chịu tác động trực tiếp của thời tiết, khí hậu và đặc biệt là những bất lợi do biến đổi khí hậu mang lại. Trong bối cảnh nông nghiệp đang được đẩy mạnh, trong đó có chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, đa dạng hoá sản phẩm, nâng cao giá trị hàng hoá nông sản xuất khẩu và chuyển giao công nghệ tiên tiến, giống cây, giống con có năng suất, chất lượng cao đạt tiêu chuẩn quốc tế, lĩnh vực trồng trọt chú trọng đến chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả.
Làm trong ngành ngân hàng với mức lương cao, nhưng anh Tạ Quý Tôn – Thôn Điện Tiền xã Nguyệt Đức đã xin nghỉ việc về quê khởi nghiệp trồng mướp lấy xơ sản xuất các sản phẩm gia dụng hữu ích, chất lượng cao. Xơ mướp tưởng chừng không có nhiều giá trị về kinh tế, thế nhưng, anh Tôn lại biến chúng trở thành những bộ sản phẩm đồ gia dụng hữu ích, xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước châu Âu, mang lại giá trị kinh tế cao. Anh Tôn cho biết: Lúc đầu nhiều người không ủng hộ quyết định này bởi công việc của anh đang là niềm mơ ước của nhiều người, trong khi đó trồng mướp lấy xơ còn khá lạ lẫm với người dân địa phương nên tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thời gian học tập và làm việc tại Australia, anh Tôn nhận thấy rất nhiều khách sạn lớn ở đây sử dụng các sản phẩm từ xơ mướp để làm bông tắm, đai chà lưng và những sản phẩm gia dụng ở nhà bếp. Tuy nhiên, những sản phẩm này nguồn hàng không ổn định; trong khi đó ở Việt Nam trồng rất nhiều mướp, xơ mướp chủ yếu dùng để rửa chén, bát hoặc không dùng. Vì thế, anh Tôn đã nảy sinh ý tưởng làm những sản phẩm từ xơ mướp để xuất khẩu. Đầu năm 2019, anh Tôn đã thuê lại 2ha đất tại địa phương để trồng mướp lấy xơ. Tuy nhiên, ban đầu anh gặp khá nhiều khó khăn để tìm được loại mướp cho xơ tốt nhất. Ban đầu, anh nghĩ cứ trồng loại mướp ăn bình thường là có thể lấy xơ được nên đã lấy rất nhiều giống mướp về trồng. Tuy nhiên, những loại mướp này cho ra trái nhỏ, xơ không mướt, không mềm nên chất lượng xơ rất kém. Không nản trí, anh đã lên mạng tìm hiểu và đã tìm được giống mướp trái to, thẳng, khi già xơ dày và mịn, rất phù hợp để trồng tại vùng đất Thuận Thành. Để tạo ra các sản phẩm như bông tắm, đai chà lưng, lót giày và những sản phẩm gia dụng… từ xơ mướp, anh Tôn đã xây dựng thêm khu gia công sản phẩm với nhiều loại máy móc như máy may, máy ép, máy cắt. Sản phẩm từ xơ mướp đều được anh Tôn làm theo phương pháp thủ công, do đó mỗi sản phẩm đều có tính độc đáo riêng…
Hiện anh Tôn chủ yếu cung cấp các sản phẩm làm từ xơ mướp tại thị trường Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước ở châu Âu, với 15 dòng sản phẩm chủ yếu là bộ sản phẩm cho nhà bếp, nhà tắm và đồ dùng cá nhân như lót giày, giày dép đi trong nhà với giá bán trung bình từ 4-9 USD/sản phẩm. Ngoài ra, anh cũng luôn xác định chất lượng sản phẩm phải đặt lên hàng đầu nên năm đầu tiên khởi nghiệp các sản phẩm sản xuất ra chủ yếu là để chào hàng. Chính tính độc đáo của sản phẩm xơ mướp tự nhiên đã chinh phục các thị trường khó tính nước ngoài. Đến nay, trung bình mỗi tháng anh xuất khẩu từ 3-5 đơn hàng sang thị trường nước ngoài với trị giá từ 30.000-40.000 USD/tháng. Đánh giá về hiệu quả, ông Dương Văn Thắng – Bí thư Đảng uỷ xã Nguyệt Đức cho biết: Mô hình này không chỉ tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, trên địa bàn có nhiều diện tích đất nông nghiệp bỏ hoang hoặc canh tác kém hiệu quả. Do vậy, mô hình trồng mướp lấy xơ rất phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững của thị xã…
Bên cạnh các sản phẩm đã quen thuộc với khách hàng, anh Tôn không ngừng sáng tạo ra sản phẩm mới, như: hoa trang trí, đồ chơi trẻ em, đồ chơi cho thú cưng… Đặc biệt, anh còn kết hợp với nhiều loại vật liệu là phụ phẩm nông nghiệp để tạo ra những sản phẩm trang trí đẹp mắt như hoa, quả khô… Thành công không giữ cho riêng mình, anh Tôn còn nỗ lực truyền nghề, giúp hàng chục người dân trong vùng có thêm công ăn việc làm bằng việc nhận gia công các sản phẩm từ xơ mướp tại nhà hoặc tại cơ sở của anh…