Xây dựng, bảo tồn, phát triển di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh trên quê hương Thuận Thành
Xây dựng và phát triển văn hóa có vai trò, vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, là nhiệm vụ thường xuyên của hệ thống chính trị và nhân dân thị xã Thuận Thành. Chính vì vậy, Đảng bộ, chính quyền thị xã Thuận Thành đã kịp thời triển khai và tổ chức thực hiện các Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”; Nghị quyết số 71-NQ/TU ngày 29/8/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh Về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Bắc Ninh đến năm 2030 đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững; Kế hoạch số 581/KH-UBND ngày 30/12/2022 của UBND tỉnh Bắc Ninh V/v thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TU ngày 29/8/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh Về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Bắc Ninh đến năm 2030 đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Trong thời gian qua, nhiều đề án, dự án, kế hoạch đã được cấp ủy, chính quyền thị xã chú trọng triển khai hiệu quả về công tác bảo tồn, phát triển văn hóa nói chung, di sản Dân ca Quan họ nói riêng trên quê hương Thuận Thành.
Trên cơ sở đó, Phòng Văn hóa và Thông tin đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Thị ủy, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông thị xã Thuận Thành tham mưu cho Thị ủy, UBND thị xã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa ở địa phương; Tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đặc biệt là duy trì hoạt động biểu diễn, giao lưu của làng Quan họ thực hành, từ đó góp phần bảo tồn, lan tỏa và phát huy được giá trị di sản của Dân ca Quan họ Bắc Ninh (được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại ngày 30/9/2009). Hiện nay trên địa bàn thị xã có hơn 100 CLB hát Quan họ, trong đó có 06 Làng Quan họ thực hành được hỗ trợ kinh phí theo Nghị quyết số 175/2019/NQ-HĐND ngày 17/4/2019 của HĐND tỉnh Bắc Ninh về việc quy định hỗ trợ kinh phí cho hoạt động của các Làng Quan họ gốc. Vì thế đã tạo động lực khuyến khích, phát huy di sản Quan họ ngày càng phát triển. Số lượng thành viên các CLB đều tăng, thu hút nhiều thành phần, độ tuổi tham gia sinh hoạt. Việc hỗ trợ kinh phí mang lại tác động tích cực, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, tạo động lực thu hút nhiều người yêu thích Dân ca Quan họ tham gia hoạt động. Nâng cao chất lượng hoạt động, kiến thức, kỹ năng biểu diễn và tăng cường giao lưu, gắn kết với các làng, câu lạc bộ trong và ngoài thị xã.
Sau 05 năm được công nhận, các Làng Quan họ thực hành trên địa bàn thị xã Thuận Thành đã đã tổ chức, tham gia 155 cuộc giao lưu giữa các Làng Quan họ trên địa bàn thị xã; giao lưu với các câu lạc bộ các huyện, thị xã bạn để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm; tham gia đóng góp các tiết mục vào dịp lễ hội, lễ kỷ niệm… trên địa bàn thị xã, từng bước khẳng định và phát huy vai trò của mình trong việc tham gia tổ chức các hoạt động văn hóa tại cộng đồng trên địa bàn thôn, khu phố, chính các câu lạc bộ, Làng Quan họ này đã thu hút, tập hợp các người yêu dân ca Quan họ và cũng đồng thời là chủ thể tham gia gìn giữ, phát huy, đem các giá trị văn hóa đặc sắc ở vùng Kinh Bắc phục vụ Nhân dân. Đến tháng 09/2024, Phòng Văn hóa và Thông tin đã tham mưu Hội đồng thẩm định thị xã tiếp nhận, thẩm định 20 hồ sơ đề nghị công nhận Làng Quan họ thực hành đợt 2, và 04 hồ sơ các câu lạc bộ loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian trên địa bàn thị xã Thuận Thành đề nghị Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh xem xét, trình UBND tỉnh công nhận đợt 02.
Việc phát huy vai trò của người dân - chủ thể trong các hoạt động văn hóa văn nghệ và biểu diễn Dân ca quan họ Bắc Ninh tại cộng đồng những năm qua trên địa bàn thị xã đã đạt được một số kết quả quan trọng, đáp ứng nhu cầu thực tiễn về hưởng thụ văn hóa của người dân. Để tiếp tục phát huy vai trò của người dân - chủ thể văn hóa trong các hoạt động văn hóa nói chung, và việc bảo tồn, gìn giữ, lan tỏa Dân ca quan họ Bắc Ninh nói riêng trong cộng đồng trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc: Thường xuyên quan tâm tổ chức các hoạt động sinh hoạt văn hóa văn nghệ để các nghệ nhân, nghệ sỹ trong các câu lạc bộ quan họ thực hành và thanh, thiếu niên trong làng, thôn, khu phố có điều kiện tham gia các hoạt động truyền dạy hát và thực hành hát Dân ca quan họ Bắc Ninh. Kiến nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục quan tâm, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, động viên, khích lệ đối với các nghệ nhân, nghệ sỹ, Làng dân ca quan họ thực hành để góp phần thực hiện việc tốt việc xây dựng, phát triển, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Dân ca quan họ Bắc Ninh trên quê hương Thuận Thành - Bắc Ninh./.